(ดอนปู่ตา) บ้านหนองแสง

สร้างโดย ศพด.ทต.ห้วยผึ้ง(ครูนาง) (จังหวัดกาฬสินธุ์)

ผู้จัดทำ นางลำไพร แสนตุ้มทอง (ครูนาง)

ประเภทตัวชี้วัด : สถานศึกษามีจำนวนผู้เรียนและอายุตามเกณฑ์

            ความหมาย: ดอนหมายถึงป่าละเมาะที่มีต้นไม้ขึ้นอยู่รวมกันหลายชนิด ปู่ตาหมายถึงบรรพบุรุษที่เกิดก่อน มีอายุมากเป็นที่เคารพนับถือ ดอนปู่ตาหมายถึงดอนหรือป่าที่มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์เปรียบเสมือนปู่ย่าตายายเราอยู่ จึงเป็นที่เคารพบูชา ประวัติความเป็นมา: ประมาณร้อยกว่าปีถึงสองร้อย ไม่มีหลักฐานแน่ชัด มีคนกลุ่มหนึ่งพากันมาสร้างบ้านอยู่ใกล้หนองน้ำ ปัจจุบันมีชื่อว่าหนองขาม ชื่อหมู่บ้านหนองขาม หมู่ที่ ๙ตำบลนาคำ อำเภออุบลรัตน์ จังหวัดขอนแก่น มีดอนป่าอยู่ใกล้หนองน้ำ ถ้าใครเข้าไปแสดงกิริยาอาการไม่เคารพ เช่นไปพูดเสียงดัง พูดจาไม่ไพเราะเชิงดูถูก จะมีอันเป็นไปเช่นเป็นลมล้มพับ ปากเบี้ยวปากบิดชักตาตั้ง(ตามคำบอกเล่า) ขึ้นมาทันที เมื่อเอาดอกไม้ธูปเทียนขอขมาก็จะหายเป็นปลิดทิ้ง ผู้เฒ่าผู้แก่ปราชญ์ชาวบ้านพากันคิดว่า ในดอนแห่งนี้มีสิ่งศักดิ์สิทธิ์ จึงได้ปลูกศาลเล็กๆ (ตูบ)ไว้เพื่อรองรับดอกไม้ธูปเทียน สิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่สิงสถิตอยู่ในดอนนี้ เปรียบเสมือนเป็นปู่ย่าตายายเรา จึงตั้งชื่อว่าดอนปู่ตา ความสำคัญ: เป็นเครื่องเตือนสติให้คนรู้จักอ่อนน้อมถ่อมตน พูดจาไพเราะไม่ดูถูกดูแคลนสิ่งที่มองไม่เห็น ตามคติโบราณว่า “เกรงผีเฒ่า เกรงเจ้ายืน” กลุ่มคนที่เชื่อถือประกอบด้วย ชาวบ้านทั่วไป โดยเฉพาะคนในพื้นที่ ทุกวันพระ พ่อจ้ำ (ผู้ที่ชาวบ้านนับถือเป็นผู้นำประกอบพิธี หรือผู้ที่เชื่อว่าติดต่อกับผีได้) จะเอาดอกไม้ธูปเทียนและข้าวปลาอาหารไปคารวะบางทีก็มีชาวบ้านคนอื่นๆไปด้วย นอกจากจ้ำจะเอาดอกไม้ธูปเทียนไปคารวะทุกวันพระแล้ว ถ้าชาวบ้านผู้ใดเจ็บป่วยล้มหมอนนอนเสื่อไม่ทราบสาเหตุ เมื่อเอาดอกไม้ธูปเทียนไปคารวะดอนปู่ตาก็จะหาย และถ้าลูกเล็กเด็กแดงร้องไห้งอแงไม่ทราบสาเหตุ เอาดอกไม้ขันห้าไปคารวะดอนปู่ตาเด็กก็จะหยุดร้องอย่างเหลือเชื่อ หรือถ้าใครจะออกจากบ้านไปทำงานที่อื่นหรือจะไปค้าขายต่างถิ่น ก็จะไปคารวะขอพรให้คุ้มครองและให้มีโชค กลับมาแล้วก็ต้องไปคารวะอีก เครื่องบูชา: ไม่มีอะไรพิเศษ ขอให้มีดอกไม้ ธูปเทียน ผลไม้ตามสมควร ไปกล่าวคำคารวะตามความรู้สึกของตัวเองเท่านั้นก็พอ

ที่มา : http://special2.dusitcenter.org/cdcnews/content.php?nid=3539 | เลขที่ข่าวอ้างอิง : 3539