รูปแบบการจัดการศึกษาตามแนวคิดมอนเตสซอรี่

สร้างโดย ศุูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านโสก (จังหวัดชัยภูมิ)

ผู้จัดทำ นางสุพัฒน์พร ประสานศักดิ์

ประเภทตัวชี้วัด : สถานศึกษามีทรัพยากรและสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการจัดประสบการณ์การเรียนรู้อย่างมีประสิทธิภาพ

            นวัตกรรมที่นำมาประยุกต์ใช้ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก รูปแบบการจัดการศึกษาตามแนวคิดมอนเตสซอรี่ ดร.มาเรีย มอนเตสอรี่ (1870-1952) เป็นแพทย์ศึกษาเด็กที่มีความบกพร่องทางสติปัญญาและทางจิต เกิดความคิดขึ้นว่า ถ้าเด็กได้มีบางสิ่งบางอย่างที่ตอบสนองได้เชื่อว่า “จุดมุ่งหมายในการให้การศึกษาระยะแรกนั้นไม่ใช่การเอาความรู้ไปบอกให้กับเด็ก แต่ควรเป็นการปลูกฝังให้เด็กได้เจริญเติบโตไปตามความต้องการตามธรรมชาติของเขา” หลักการและแนวคิด 1. เด็กต้องการการยอมรับนับถือ 2. เด็กมีความคิดที่ซึมซับได้ เด็กคือผู้แสวงหาความรู้ด้วยตนเองจากการสัมผัสและจากสภาพแวดล้อม (คน สิ่งของ) 3. เด็กรับรู้ไวและเรียนรู้ทักษะเฉพาะได้ดีครูต้องเป็นนักสังเกต 4. การตระเตรียมสิ่งแวดล้อม เพื่อเปิดโอกาสให้เด็กได้ทำสิ่งต่างๆ อย่างมีอิสระจากการควบคุมของผู้ใหญ่ ภายใต้กรอบการเลือกที่ครูได้จัดให้การมีวินัยในตนเอง 5. เด็กเรียนรู้ด้วยตนเองจากห้องเรียนเสรีที่ครูจัดเตรียมไว้อย่างสมบูรณ์ ความมีอิสระคือเส้นทางสู่การศึกษา จุดมุ่งหมายการศึกษา 1. เด็กจะได้รับการพัฒนาด้านบุคลิกภาพจากการเรียนอย่างอิสระ 2. เด็กจะได้รับพัฒนาวินัยและความรับผิดชอบจากการทำงานด้วยตัวเอง 3. เด็กเรียนรู้หน้าที่และวิธีการอยู่ร่วมกันในสังคมจากการเรียนร่วมกัน 4. เด็กจะได้พัฒนาทั้งสติปัญญา ความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ หลักสูตร ประกอบด้วยสาขาวิชา 6 วิชาหลัก คือ 1. วิชาการปฏิบัติในกิจวัตรประจำวัน ซึ่งเป็นการฝึกทักษะในชีวิตประจำวัน 3 ด้าน คือ ด้านการดูแลตัวเอง ด้านการดูแลสิ่งแวดล้อมและด้านมารยาททางสังคม 2. วิชาพัฒนากล้ามเนื้อ ได้แก่ การฝึกการพัฒนาทางกายและการเคลื่อนไหวเพื่อพัฒนากล้ามเนื้อ 3. วิชาพัฒนาประสาทสัมผัส ซึ่งเป็นการฝึกการใช้ประสาทสัมผัส ทั้งการพูด การลิ้มรส การดมกลิ่น จากการทำกิจกรรมในชุดอุปกรณ์ที่กำหนด 4. วิชาภาษา ได้แก่ การเขียนและการอ่าน ที่เกิดจากความสนใจของเด็กเอง 5. วิชาคณิตศาสตร์ เป็นการเรียนรู้จำนวนและตัวเลขจากการสัมผัสของจริง 6. วิชาวัฒนธรรม เป็นการให้ความรู้เกี่ยวกับภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และวิทยาศาสตร์ที่อยู่รอบตัว สื่ออุปกรณ์ เป็นสิ่งที่มีความสำคัญมากต่อการจัดการศึกษาเพราะเด็กเรียนรู้โดยการใช้ประสาทสัมผัสจับต้องกับสื่ออุปกรณ์ สื่ออุปกรณ์จำแนกออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ คือ 1. การศึกษาด้านทักษะกลไก เป็นอุปกรณ์สำหรับเด็กเริ่มเรียน ใช้ในการฝึกเกี่ยวกับชีวิตประจำวัน การเคลื่อนไหวเบื้องต้น การจัดการเกี่ยวกับงานบ้าน 2. การศึกษาด้านสัมผัสรับรู้ เป็นอุปกรณ์ในการใช้ประสาทสัมผัสในการดู ชิม ฟัง ดม สัมผัส 3. การเตรียมเพื่อการเขียนและคณิตศาสตร์ เป็นอุปกรณ์ที่ใช้ต่อจากการที่เด็กได้ฝึกทักษะพื้นฐาน การจัดสภาพแวดล้อม ในห้องเรียนของการจัดการศึกษาแบบมอนเตสซอรี่ จะจัดโดยเน้นการให้เด็กช่วยเหลือตนเองและมีอิสระในการทำกิจกรรมอุปกรณ์และเครื่องมือจะมีขนาดพอเหมาะกับเด็กจัดวางไว้เป็นหมวดหมู่อย่างเป็นระเบียบในชั้นหรือที่วางที่เด็กมองเห็นและหยิบไปใช้ได้อย่างสะดวก แนวคิดที่นำไปปฏิบัติ 1. กลุ่มประสบการณ์ชีวิต เพื่อการพัฒนาความเป็นตัวของตัวเอง เนื้อหา การดูแลกิจส่วนตน การดูแลสิ่งแวดล้อม ทักษะทางสังคม การควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย 2. การศึกษาทางด้านประสาทสัมผัส จากเครื่องมือชุดต่างๆ 3. การตระเตรียมสำหรับการเขียนและคณิตศาสตร์ เน้นการเรียนรู้แบบรายบุคคล

ที่มา : http://special2.dusitcenter.org/cdcnews/content.php?nid=3416 | เลขที่ข่าวอ้างอิง : 3416